Vruchtbare grond: Fillip Studios

Vruchtbare grond
In deze serie duiken we de grond in. Want er zit iets bijzonders in de Arnhemse grond. Het voedt, ondersteunt en geeft je de ruimte. Wij zijn benieuwd wat die Arnhemse grond dan zo speciaal maakt en gaan op onderzoek uit. In de serie spreken we met verschillende Arnhemmers over hun wortels in de grond, welke verbindingen ze maken en wat ze uit de Arnhemse bodem halen. Deze editie gaan we langs bij Fillip Studios. 

Enigszins verstopt in een kelder midden in Coehoorn kom ik bij een glazen deur met posters erop. Twijfelend druk ik op de bel en daar stond Tom Kortbeek, na enig zoeken heb ik het eindelijk gevonden. Tom is samen met Roos de oprichter van Fillip Studios: een ontwerpbureau,- of zoals hij het zelf omschrijft: “Kunst en design studio.”. ‘We ontwikkelen artistieke concepten en een andere belangrijke activiteit is design research, wat we bijvoorbeeld in het Pi Lab doen. Samen met wetenschappers kijken naar de state of the art ontdekkingen die zij doen en hoe je die kan gebruiken of vormgeven om een impact te maken. Daar gebruiken we artistieke methodieken om echt te zorgen voor een positieve maatschappelijke verandering.’

Hoe komt zo’n project tot stand? 
Tom wijst naar een muur aan het eind van de tafel. Aan deze muur hangen verschillende witte – op lampenkappen lijkende – objecten. ‘Impact door verwondering’, zegt Tom: ‘we starten altijd met onze eigen verwondering. Zo zag Roos ooit een Youtube filmpje van een marshmellow, die werd opgeblazen in een vacuümkamer. Dit heeft ze proberen na te maken met een 3D printer, gewoon omdat ze het cool vond. Uiteindelijk zijn dit kunstobjecten geworden, die ze verhitten en opblazen wat leidt tot obstetrische objecten. Nu zijn we samen met de Radboud Universiteit en TU Eindhoven die techniek aan het gebruiken met als uitgangspunt hier uiteindelijk een medische toepassing voor te vinden. Zoals een pessarium dat orgaanverzakking bij vrouwen tegen gaat. Daar is nu een one size fits all oplossing voor. Maar ieder lichaam is anders, dus daar zou deze techniek bijvoorbeeld een uitkomst voor  kunnen bieden.’ Zulke projecten zijn nou precies wat ze in het Pi Lab verder uitwerken. Het Pi Lab, gelegen in Eindhoven, is een onderzoekslab voor artiesten, onderzoekers en ingenieurs. In het Pi Lab brengen ze deze werelden samen. Zo vertelt Tom over ‘Tactile Orchestra’: een grote wand van stof, waar muziek uit komt als je hier overheen aait. Deze stoffen wand heeft in veel internationale musea gestaan. In samenwerking met zorginstellingen hebben we het doorontwikkeld tot een zorgproduct voor ouderen met dementie. Dit product, genaamd Kozie, is uitgebracht op de markt. Zo zijn er dingen die we in de kunst ontdekt hebben, ook echt geleid tot een bijdrage met maatschappelijk impact.’

Wat doen jullie nog in Arnhem?
Met een glimlach zegt Tom: ‘We zijn allebei afgestudeerd aan ArtEZ en we zijn hier gebleven, omdat we ons netwerk hier hadden. Er is relatief gezien een grote creatieve sector en het is een stuk goedkoper om te leven en te werken, waardoor je meer tijd en energie in je onderneming kan stoppen waardoor je sneller kan groeien. Je komt hier sneller met veel mensen in contact en dat is prettig omdat je elkaar ook echt nodig hebt. Alles bij elkaar opgeteld is het voor ons een perfecte voedingsbodem om onze eigen ondernemingen te starten.’

Maar met wie werk je dan samen? 
‘Bijvoorbeeld met het Omlab: zij maken met nieuwe materialen een circulaire vervanging van beton. Dat materiaal is 3D te printen en kan beton gaan vervangen. Het materiaal moet nog doorontwikkeld worden, maar zij hebben aan ons gevraagd wat zij er nu al mee zouden kunnen doen. Daar hebben we samen naar gekeken en zijn een project begonnen genaamd MAACQ Oase. Het materiaal bevat veel kalk, dat gaat de effecten van stikstof tegen. Wij hebben van het materiaal stenen ontwikkeld, die over een lange periode uit elkaar vallen en daarbij de kalk los laat. Dat heeft dus een positief effect op de biodiversiteit. Hierdoor geven wij een materiaal dat nog doorontwikkeld moet worden, nu al waarde.’ 

Zie je nog ruimte om te groeien? 
Tom: ‘Dit is een uitdaging in Arnhem. Alles is wat klein, maar juist omdat alles aanwezig is kan je elkaar opzoeken en nieuwe verbindingen leggen. Zodat bijvoorbeeld de energiesector en de creatieve sector in Arnhem beide unieker worden. En dat kan nog wel meer gebeuren. Op IPKW zie je veel innovaties, wat natuurlijk creatieve oplossingen zijn. En daar kunnen wij als creatieve sector dan weer op in spelen. We hebben echt wat aan elkaar.’ Hij gaat verder: ‘Hier in de regio zijn ontzettend veel mooie ingrediënten aanwezig. Maar we maken er nog onvoldoende gebruik van en moeten deze beter in beeld brengen. Hierdoor missen we kansen en dat moeten we met elkaar om draaien. Omdat hier spannende dingen gebeuren, hebben we hiervoor spannende mensen nodig.’ 

Wat stoppen jullie zelf in de grond? 
Tom gaat rechtop zitten en zegt: ‘Krachten bundelen in onze stad, binnen en buiten onze sectoren en dat te durven presenteren met een Arnhemse identiteit. Er gebeurt heel veel en als je niet oppast wordt je geframed als een ontwerper uit een andere stad. Dat willen we niet, we mogen hier best wat meer trots op zijn. Met Verenigd Creatief Arnhem zetten juist daar op in: een sterke Arnhemse creatieve sector met veel verbindingen binnen en buiten de stad.’ 

Geïnspireerd door mijn gesprek met Tom loop ik de trap op uit het souterrain. Die Arnhemse bodem is inderdaad speciaal, ik ben benieuwd wat er nog meer in zit! Wil je meer weten van Fillip Studios, zoals hun project Arabidopsis Symphony dat op DDW’22 staat? Lees het hier. Of bezoek hun eigen website hier.  

Foto’s van Fillip Studios gemaakt door Sven Scholten